DYMITR SOKOLCOW (1873-1945)
- Szczegóły
- Kategoria: Sylwetki
- Opublikowano: czwartek, 29, październik 2020 17:21
- Grzegorz Walichnowski
- Odsłony: 569
Dymitr Sokolcow urodził się we Władkaukazie 12.12.1873 r. Był synem kapitana wojsk rosyjskich i Anny Ostrowskiej. W 1892 r. ukończył Korpus Kadetów w Tyflisie (aktualnie Tbilisi). W 1895 r. ukończył Mikołajewską Wojenną Szkołę Inżynieryjną i Oficerską Szkołę Elektrotechniczną. W latach 1902-1904 był wykładowcą w Oficerskiej Szkole Elektrotechnicznej w Petersburgu. Był delegatem rządu rosyjskiego na Międzynarodową Konferencję Radiotechniczną, która miała miejsce w Berlinie w 1906 r. W tym czasie studiował na Wydziale Elektrotechnicznym Politechniki w Charlottenburgu (obecnie dzielnica Berlina) gdzie uzyskał tytuł inżyniera elektrotechnika.
Gdy miał 36 lat został pułkownikiem. Zawodowo zainteresował się radiotechniką. Współpracował z Aleksandrem Popowem. Po powrocie z Niemiec został docentem radiotechniki Oficerskiej Szkoły Elektrotechnicznej w Petersburgu a następnie w Instytucie Politechnicznym im. Piotra Wielkiego. W tym czasie ożenił się z Polką Jadwigą Białogórską i mieli troje dzieci.
Był jednym z pierwszych konstruktorów nadajników radiotelegraficznych na świecie. W 1912 r. brał udział w Międzynarodowej Konferencji Radiotelegraficznej w Londynie. Po wybuchu I wojny światowej zorganizował sieć radiokomunikacyjną Rosja-Anglia- Francja. Kolejno był profesorem matematyki i fizyki oraz dziekanem Wydziału Elektrotechnicznego Wołyńskiego Instytutu Politechnicznego w Żytomierzu. W 1920 r. wraz z rodziną przeniósł się do Polski i zamieszkał w Warszawie. Zaangażował się w tworzenie polskiego przemysłu oraz szkolnictwa radiowego i organizacji technicznych.
Został pracownikiem firmy warszawskiej firmy „Farad” produkującej urządzenia radiowe dla potrzeb wojska i Polskiej Agencji Telegraficznej. W czasie wojny polsko-rosyjskiej przyczynił się do rozpracowania szyfrów armii sowieckiej w ramach współpracy z polskim Biurem Szyfrów.
W wyniku połączenia firmy „Farad” i „Radjopol” w 1922 r. powstało Polskie Towarzystwo Radiotechniczne, gdzie inż Sokolcow był do 1928 r. głównym konstruktorem. Firma ta produkowała min: lampy radiowe, radiowe urządzenia nadawczo-odbiorcze i odbiorniki radiowe.
Był wykładowcą fizyki i matematyki w warszawskim Gimnazjum Koedukacyjnym Jana Gołubowskiego. W 1921 r. był współorganizatorem Stowarzyszenia Radiotechników Polskich i został członkiem zarządu. W latach dwudziestych i trzydziestych publikował prace naukowe i liczne artykuły fachowe w zagranicznej prasie technicznej.
Był członkiem amerykańskiego instytutu „The Institute of Radio Engineers”
W latach 1928-1929 był dyrektorem budowy Instytutu Radiotechnicznego w Warszawie, a następnie wicedyrektorem tego instytutu oraz kierownikiem Wydziału Probierczego i Ogólnego.
Pod koniec lat dwudziestych w polskim krótkofalarstwie panowały dwa zasadnicze trendy. Lwowski Klub Krótkofalowców zgłosił akces przystąpienia do IARU. W tym rozwiązaniu wszyscy krótkofalowcy musieli by należeć do LKK lub oddziałów tego klubu w Polsce, a inne kluby (podmioty z osobowością prawną) aby mieć zapewnioną reprezentację na forum międzynarodowym i obsługę biur QSL musiały by zostać członkami LKK. Uchwałą Zarządu LKK z 16.02.1929 r. ogłoszony został projekt statutu PZK.
Polski Klub Radjo Nadawców w Warszawie stał na stanowisku, że winna powstać jedna wspólna organizacja i zrzeszać zainteresowanych członków i krótkofalowców z całej Polski, a siedzibą winna być Warszawa, a nie Lwów.
Z inicjatywy Instytutu Radiotechnicznego w dniach 14 -15.06.1929 r. odbył się nieoficjalny zjazd delegatów klubów krótkofalarskich, na którym omawiano projekt utworzenia PZK.
Trwały długie spory i dyskusje zapewne z ingerencją władz państwowych w wyniku czego władze powierzyły prof. Januszowi Groszkowskiemu, prof. Dymitrowi Sokolcowi wielu innym doprowadzenie do spotkania delegatów wszystkich środowisk krótkofalarskich w Polsce.
I Zjazd Delegatów Polskiego Związku Krótkofalowców, odbył się w dniach 22-24.02.1930 r. w pomieszczeniach Instytutu Radiotechnicznego. Po pierwszym dniu ostrych starć napięcie opadło i podjęta została decyzja o powołaniu Polskiego Związku Krótkofalowców.
Pierwszym prezesem został prof. J. Groszkowski a w jego składzie znalazł się także prof. D. Sokolcow. Był on człowiekiem wykształconym i doświadczonym mimo, że nie był krótkofalowcem miał duże możliwości udzielenia pomocy powstającemu Związkowi.
Wiele źródeł podaję, że nasz bohater później został Członkiem Honorowym PZK, ale brak dowodów na powyższe.
Prof. Sokolcow prowadził badania nad rozchodzeniem się fal radiowych, które opublikował wspólnie z inż. Jerzym Bylewskim w Wiadomościach i Pracach Instytutu Radiotechnicznego.
W 1933 r. wraz z inż. Stanisławem Ryszko (późniejszym profesorem Politechniki Warszawskiej)
przeprowadził udane próby łączności na falach ultrakrótkich.
W 1936 r. zmienił miejsce zamieszkania z ul. Pańskiej 45 na ul. Cegłowską 28.
W okresie od 1926 r. do sierpnia 1939 r. był wykładowcą na Państwowych Kursach Radiotechnicznych przy Wyższej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. Hipolita Wawelberda i Stanisława Rotwanda. Uczył takich przedmiotów jak Maszyny elektryczne, Elektrotechnika, Matematyka stosowana i Encyklopedia wiedzy elektrotechnicznej.
Od roku 1934 do 1939 był radcą technicznym Państwowego Instytutu Telekomunikacyjnego.
Na łamach Przeglądu Radiotechnicznego zamieszczał dziesiątki artykułów.
W czasie okupacji brał czynny udział w tajnym nauczaniu. Oficjalnie pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Czeladniczej dla Przemysłu Instalacji Elektrycznych.
Ponadto był kierownikiem Zawodowych Kursów Radiotechnicznych, Elektromonterskich i Teletechnicznych. W czasie Powstania Warszawskiego został ciężko pobity przez Niemców i Ukraińców.
Za bogatą działalność zawodową i społeczną otrzymał bardzo wiele odznaczeń.
Min. rosyjskie: Order św Katarzyny II i III klasy, Order św. Włodzimierza III i IV klasy, Order św. Stanisława II klasy oraz został odznaczony Pamiątkowym Medalem z wojny rosyjsko-japońskiej. Rząd francuski wyróżnił prof. D. Sokolnikowa orderem Palm Akademickich oraz Krzyżem Kawalerskim i oraz Krzyżem Oficerskim Legii Honorowej.
Zmarł w dniu 13.03.1945 r. i pochowany został na Cmentarzu Prawosławnym na warszawskiej Woli (kw. 68-2-13).
Za udostępnienie materiałów dziękujemy dr. Andrzejowi Marusakowi.
TNX SP3CSD ,SP3CUG, SP8TK, SP8DA SP2BZR, korekta SP8GSC