WOJCIECH NIETYKSZA SP5FM (1932 – 2020)

  • Drukuj
Szczegóły
Kategoria: Sylwetki
Opublikowano: środa, 06, styczeń 2021 16:54
Grzegorz Walichnowski
Odsłony: 619

WOJCIECH NIETYKSZA SP5FM urodził się 24.11.1932 r. w Warszawie (Szpital na Karowej). Wraz z rodziną mieszkał na ul. Bezeryńskiej 37. W Warszawie w okresie września do grudnia 1943 r. chodził do Publicznej Szkoły Powszechnej nr 171 na ulicy Marszałkowskiej, a następnie do czerwca 1944 r. do Publicznej Szkoły Powszechnej nr 121. Po upadku Powstania Warszawskiego od października do grudnia 1944 r. rodzina p. Nietykszów mieszkała w Mościcach koło Tarnowa. Od grudnia tego samego roku mieszkali w Komorowie koło Warszawy. Po wyzwoleniu Warszawy Wojtek z rodziną zamieszkał w Seszowicach.

Od listopada 1945 r. rodzina Nietyszków zamieszkała w Gliwicach przy ul. Wolności 8, gdzie ojciec Wojciecha Bronisław Nietyksza dostał pracę. Wojciech rozpoczął naukę w tamtejszym gimnazjum. Wstąpił do Związku Harcerstwa Polskiego i pełnił funkcję zastępowego. W lipcu 1947 r. ojciec Wojciecha przeniesiony został do Warszawy i cała rodzina zamieszkała w Warszawie przy ul. Filtrowej 8/12. 

 

W 1950 r. wraz z kolegą Ryszardem Karpińskim w czasie manifestacji mieszkańców Warszawy napisał w imieniu młodzieży Warszawy list szykanujący władze Polski Ludowej do delegata Stanów Zjednoczonych Ameryki na II Konferencję Pokoju w Warszawie Jolin Rogea, który w swym krytycznym wystąpieniu solidaryzował się z warszawską młodzieżą. W dniu 24.11.1950 r.Wojtek oraz Ryszard Karpiński zatrzymani zostali przez Milicję Obywatelską i doprowadzeni na IX Komisariat Komendy Miejskiej MO w Warszawie.

Przeprowadzono rewizję zatrzymanych oraz w miejscu zamieszkania. W domu Wojtka znaleziony został listownik z identycznym papierem jak ten, na którym napisany był list do Jolina Rogera.

W dniu 27.11.1950 r. został przesłuchany, a zwolniony z aresztu dopiero po dwudziestu dniach. Od tego czasu był w zainteresowaniu Departamentu II Komendy Wojewódzkiej MO w Warszawie. Naukę w Liceum Ogólnokształcącym im. T. Reymonta rozpoczął we wrześniu 1947 r. W listopadzie 1948 r. ze względu na stan zdrowia zmuszony był przejść na naukę korespondencyjną. 

W czasie nauki w szkole średniej na przełomie 1948/1949 r. otrzymał licencję nasłuchową ze znakiem SP026X. Na początku 1951 r. otrzymał znak SWL SP5-026. Był bardzo aktywnym nasłuchowcem. Miał potwierdzonych 180 krajów emisją CW.

Od stycznia 1951 r. Wojtek był etatowym pracownikiem Ligi Przyjaciół Żołnierza. Pełnił funkcję kierownika Centralnego Biura QSL oraz Kierownika Sekcji Łączności. Był też kierownikiem radiostacji klubowej SP5KAB. Egzamin na świadectwo uzdolnienia zdawał w dniu 20.06.1951 r., a w składzie komisji byli: Anatol Jegliński SP5CM, Jerzy Rutkowski SP5AB i Michał Kasia SP5AM.

Kolejny raz ze służbami miał do czynienia w dniu 6.03.1952 r. Władze zainteresowane były wówczas wykazem członków klubu SP5KAB, do którego oprócz Wojtka należeli m.in.: Zenon Korsak SP5AK później SP5AF, Ryszard Rossa SP5UR później SP5AR, Jerzy Rutkowski SP5AB, Antoni Lutyński później SP5AL, Stanisław Grzyb SP5AG później SP5CC, Andrzej Gamdzyk SP5UT później SP5PO, Michał Kasia później SP5AM, Jan Klewenhagen SP3PM później SP3AK. 

Od 1954 r. publikował w Radioamatorze szereg artykułów. W nr 6/54 przedstawił opracowanie „Nowe zastosowanie wtórnika katodowego”. W tym samym roku ukazały się także artykuły: „Nasz udział w zawodach UKF” (RA 9/54) i „SP5KAB na Śnieżniku” (RA 10/54). Przez długi czas publikował swoje opracowania w dziale „Z życia krótkofalowców”.

Pierwszą licencję nadawcy ze znakiem SP5UX otrzymał 24.06.1952 r. Było to zezwolenie na pasma UKF z mocą 5W.

W grudniu 1952 r. w ramach ”nagrody za dobre sprawowanie”, mimo złego stanu zdrowia powołany został do wojskowej służby zastępczej z przydziałem do Kopalni Węgla Kamiennego Jowisz w Wojkowicach. Tam pracował jako górnik dołowy. Inni nazywali tą JW kolonią karną. W wyniku interwencji ojca w MSW, MON przeniesiony został Rozkazem Dziennym nr 183/53 do sztabu jednostki wojskowej nr 2737 w Wojkowicach Komorne i został pisarzem. W dniu 01.05.1953 r. otrzymał stopień starszego strzelca. Od sierpnia do października 1953 r. przebywał w Szpitalu Garnizonowym.

Kolejne zezwolenie amatorskie i znak SP5FM otrzymał jesienią 1954 r. Zezwolenie to uprawniało do pracy tylko na telegrafii na pasmach 3,5 i 7 MHz z mocą 5 W.

W 1955 r. w Radioamatorze opublikował artykuły „Zagadnienia stabilizacji częstotliwości amatorskich nadajników KF”, „Odbiornik zaawansowanego krótkofalowca”, „Szósty kontynent” i „Jednopasmowy TRX KF”. Rok później cieszył się z zezwolenia kat I. W 1956 r. w bloku RA „Na pasmach” opublikował: „Prosty sposób obliczania zysku YAGI” oraz „Odbiornik DX-owy na 144 MHz”. W dniu 7.09.1956 r. nawiązał łączność w paśmie 144 MHz ze stacją YU3EN na odległość 480 km. Była to pierwsza łączność w tym paśmie miedzy stacją z Jugosławii i stacją z Polski. W tym samym dniu przeprowadził pierwsze łączności z Szwecją i Danią. Były to stacje SM5ANB i OZ5BB.

W 1957 r. czytelnicy Radioamatora mogli zapoznać się z opracowaniami Wojtka: „Radioamatorstwo w Jugosławii”, „Kronika IARU”, „Krótkofalowcy Polscy w Międzynarodowym Roku Geofizycznym”. Był członkiem  Naczelnej Rady Radioklubów Ligi Przyjaciół Żołnierza ds. UKF. Miał  swój, niezaprzeczalny, udział w reaktywowaniu PZK w 1957 r. Wojtek zaangażował się również w reaktywowaniu członkostwa PZK w IARU.

W czasie Zjazdu PZK 23 czerwca 1957 r. wybrany został członkiem Zarządu Głównego PZK. Następnego dnia tj. 24 czerwca był w grupie 10 członków-założycieli powołujących do życia Oddział Warszawski PZK.

W dniu 19.01.1958 r. na kolejnym Zjeździe PZK wybrany został wice Prezesem PZK ds. technicznych. W dniu 15.03.1959 r. podczas Walnego Zjazdu Delegatów wybrany został członkiem ZG PZK. W 1959 r. wspólnie z Andrzejem SP5FW przedstawił nowy model 10-element owej anteny Yagi z jednakowej długości directorami.

Był pierwszym redaktorem naczelnym powojennego „Krótkofalowca Polskiego”. Wspólnie z SP5FW ufundowali nagrodę w postaci konwertera UKF w X Śląskich Zawodach UKF 1959 r. Na Konferencji UKF w Nowym Bytomiu (21.06.1959 r.) odpowiedzialny był za przygotowanie Band Planu UKF. Na Posiedzeniu Komitetu I Regionu IARU (3/4 .10.1959 r.) w Hadze 50% czasu poświęcone było wnioskom Wojtka. W czasie Zjazdu PZK w dniu 15.03.1959 r. został członkiem prezydium ZG PZK. Był członkiem założycielem Polskiego Klubu UKF. Na zjeździe założycielskim w dniach 13-15.09.1963 r. powołany został na funkcję Managera Technicznego. Przygotował projekt regulaminu PK UKF, który zatwierdzony został przez ZG PZK w dniu 26.01.1964 r. W lutym 1963 r. służby zaczęły się interesować ścisłymi kontaktami Wojtka z Ludwikiem Girym - pracownikiem WSK Mielec, który był pod stałą obserwacją SB. 

W latach 60-tych ubiegłego roku wielkim problemem był brak łączności pomiędzy ratownikami w czasie akcji, a bazą GOPR-u. Wiele instytucji i znaczących przedstawicieli władz obiecało wyposażenie tej formacji w radiotelefony UKF. Obietnice nie zostały jednak spełnione. Magazyn Taternik w 1966 r. pisał: „GOPR ma już radiotelefony! Grupa Tatrzańska otrzymała pierwszą partię radiotelefonów krajowej produkcji. Są to aparaty o wysokim standardzie, a ich konstruktorem a zarazem wykonawcą jest inż. Wojciech Nietyksza z Warszawy.…W poważnym akcjach wspinaczkowych czy ratunkowych aparat ten możne oddać nieocenione usługi”

Pod adresem https://www.youtube.com/watch?v=jjHMCsZXfu0&feature=youtu.be&fbclid=IwAR1NV0 można zapoznać się z filmem p. Julii Kaczorowskiej (wnuczki Wojtka SP5FM). W 1957 r. został członkiem Tatrzańskiej Grupy GOPR. Zajmował się głównie utrzymaniem sieci łączności, której był twórcą (radiotelefony przenośne „Klimek, stacjonarny „Wawa” oraz anteny). W Europejskich Próbach UKF (wrzesień 1962 r.) zdobył 9 miejsce. W dniu 8.10.1962 r. przeprowadził pierwszą wśród stacji z Polski łączność ze stacją OH0RJ z Wysp Alandzkich (na Bałtyku).

W 1963 r. jako pierwszy Polak zdobył dyplom „OHA-VHF, a jego dyplom ma numer 19. Już w 1964 r. miał potwierdzonych 25 krajów (na UKF). W dniu 11.03.1964 r. przeprowadził łączność z G5YV, która dała mu rekord dystansu tj. 1490 km w pasmie 2 m. W dniu 1.08.1964 r. przeprowadził, pierwszą wśród stacji polskich, łączność w paśmie 144 MHz ze stacją F8DO. Była to łączność MS w czasie roju Variachordy. Dwanaście dni później zaliczył łączność z HB9RG. Około 1966 r. Wojciech z rodziną przeprowadził się do Komorowa. Specjalistyczną Pracownię Radiotechniczną miał w Komorowie, a wcześniej w Piastkowie koło Warszawy. Wojciech udzielił wywiadu w numerze 2/67 miesięcznika „Horyzonty Techniki”. Na zlecenie ZG PZK wykonał radiolatarnię 145 i 430 MHz. Wspólnie z Wiktorem SP5QU zainstalował ją na Górze Świętego Krzyża w maju 1965 r. Po próbach i uzyskaniu zezwolenia, latem 1965 r. radiolatarnie rozpoczęły legalne działanie. Na XI zjeździe PK UKF Wojciech wybrany został Sekretarzem.

W 1972 r. został członkiem Komitetu Wykonawczego I regionu IARU. Przez wiele lat służby specjalne zainteresowane były działaniami Wojtka w strukturach IARU. Domyślać się można, że uzyskanie paszportu uwarunkowane było przekazywaniem przez Wojtka informacji dotyczących działalności w/w. Wojtek wybrnął z oczekiwań w przemyślny sposób. Oprócz zaproszeń na kolejne posiedzenia przekazywał służbom sterty ogólnodostępnych - publikowanych w zachodnich czasopismach krótkofalarskich – protokołów i uchwał. W dniach 14-18.04.1975 r. w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie obradował  Jubileuszowy X Kongres Regionu I IARU, na którym Wojciech wybrany został na trzy-letnią kadencję na funkcję wice przewodniczącego Komitetu. Na tą funkcję wybierany był kolejne pięć razy do 1999 r. Z chwilą powołania Światowej Rady Administracyjnej IARU został zastępcą członka tejże Rady. W latach 1999-2002 był przewodniczącym Komitetu ds. Stosunków Zewnętrznych IARU. Z ramienia IARU brał udział w dziewięciu Światowych Radiowych Konferencjach Administracyjnych (WARC). W dniu 10.09.1990 r. został przyjęty do Klubu Seniorów PZK (SP OTC nr 83). Włączył się aktywnie do pracy w komisji statutowej przed XI Nadzwyczajnym Zjazdem Statutowym PZK, który obradował 1 grudnia 1990 r. Był powojennym pionierem odrodzenia polskiego krótkofalarstwa oraz propagatorem pracy na pasmach UKF. Przez lata reprezentował PZK jak i inne organizacje krótkofalarskie KDL  w I Regionie IARU. W 2014 r. Wojtek otrzymał nagrodę IARU im. Michaela Owena VK3KI (www.youtube.com › watch ). Jest to najwyższe wyróżnienie w uznaniu zasług dla światowego rozwoju służby radioamatorskiej. Nagrodę wręczyli Ole Garpested LA2R (V-ce przewodniczący Rady Administracyjnej IARU) oraz Hans Blondeel Timmermans PB2T (Przewodniczący Komitetu Wykonawczego 1 Regionu IARU) na specjalnym posiedzeniu ZG PZK w dniu 27.05.2014 r. W uznaniu zasług za długoletnią i nieprzerwaną działalność na polu realizacji zadań statutowych PZK, Rada Państwa w 1978 r. przyznała Wojciechowi Złoty Krzyż Zasługi. Wcześniej Brązowy Krzyż Zasługi otrzymał w 1970 r. za wyjątkowo bogatą działalność na rzecz polskiego krótkofalarstwa. ZG PZK nadał Wojtkowi w 1975 r. Odznakę Honorową PZK (nr 20). Złotą Odznakę Honorową PZK (nr 22/Z) otrzymał w roku 2003. Zjazd Krajowy, który odbywał się w dniu 6.06.1992 r. nadał Wojciechowi godność Członka Honorowego Polskiego Związku Krótkofalowców.

Wojciech Nietyksza zmarł 6.11.2020 r. i pochowany został na Cmentarzu Stare Powązki w Warszawie (kwatera 7 rząd 1 grób nr 12).

TNX: SP5PO

 

opr. SP3CUG, SP8TK, SP2BZR, SP6AEG, SP8DA, SP9LDB, HF1L, SP8GSC

1L, SP8GSC