ANATOL JEGLIŃSKI SP5CM (1910-1997)

Anatol Jegliński SP5CM urodził się 20.08.1910 r. w Omsku na Syberii. Kolejnym miejscem zesłania rodziny Anatola był Tomsk. Do Polski wrócił w 1922 r. gdzie z rodzicami osiedli się w Białymstoku. W tym samym roku rodzina Jeglińskich przeniosła się do Łap. Tam uczęszczał do Szkoły Powszechnej, w której spotkał się pierwszy raz z odbiornikiem radiowym. W 1926 r. (mając 16 lat) własnoręcznie zbudował pierwszy odbiornik detektorowy. W kolejnym roku rozpoczął naukę w Państwowej Szkole Technicznej w Wilnie. W ramach działalności Koła Fizyków, działającego w szkole, spotykał się z krótkofalowcami wileńskimi: Stefanem Gałkowskim SP1MN i Michałem Nowickim SP3MN. Efektem spotkań było zapisanie się Anatola do Wileńskiego Klubu Krótkofalowców, a następnie otrzymanie licencji nasłuchowej o znaku PL 57.

 

Za pośrednictwem, zbudowanego przez siebie odbiornika mógł wejść w świat krótkofalarstwa. W listopadzie 1929 r. otrzymał nadaną przez Wileński Klub Krótkofalowców licencję ze znakiem SP3MG. Szybko pojawił się na pasmach amatorskich - wyłącznie na telegrafii. Po ukończeniu szkoły w 1931 r. wrócił do Łap, gdzie podjął pracę w warsztatach kolejowych (obecnie są to Kolejowe Zakłady Naprawy Taboru Kolejowego).

W tym samym roku uzyskał oficjalną licencję wydaną przez MPiT o znaku SP1CM.bbKilka miesięcy później otrzymał nakaz pracy w Bydgoszczy. Tam spotkał się z kolegą znanym mu z pasm radiowych Leonem Porzyńskim SP1CF, który był właścicielem warsztatu radiowego zlokalizowanego na ulicy Królowej Jadwigi. Wspólnie podjęli aktywne działania propagandowe w okolicznych miastach w wyniku czego pojawiały się nowe licencje.

W grupie nowych krótkofalowców byli tak znani później koledzy jak: Klemens SP1LX (po wojnie SP2BE), czy Konstanty SP1CA. Anatol wraz z kolegami postanowił założyć klub Krótkofalowców w Bydgoszczy. Nie było to wówczas takie łatwe, ponieważ w tym czasie województwo bydgoskie podlegało okręgowi poznańskiemu działającemu w strukturach LKK. Poznański Klub Krótkofalowców zniechęcał poprzez wysłanników w osobach SP3KX i SP1AE to tworzenia nowych struktur w Bydgoszczy. Mimo to na mocy aktualnego statutu PZK 4 maja 1933 r. odbyło się zebranie organizacyjne Bydgoskiego Klubu Krótkofalowców. Jednak z powodu niedostatecznej liczby członków w Bydgoszczy funkcjonował oddział PKK. Samodzielną egzystencję BKK rozpoczął z dniem 1 października 1933 r.

Anatol SP1CM wybrany zostaje członkiem zarządu klubu. Na kolejnych Walnych Zebraniach wybierany był na funkcję sekretarza, a następnie Wice Prezesa. 5 marca 1939 r. wybrano go Prezesem BKK. W ramach działalności klubowej SP1CM organizował kursy odbioru i nadawania alfabetem Morse’a dla początkujących i zaawansowanych. Anatol zaangażował się również w działalność Zarządu Głównego PZK i tak na Walnym Zgromadzeniu PZK, które odbyło się 28-29 kwietnia 1934 r. został wybrany do Komisji Weryfikacyjnej i Komisji Podziału Terytorialnego.

Natomiast na Walnym Zgromadzeniu, które miało miejsce w dniach 5 i 6 czerwca 1938 w Bydgoszczy został ponownie wybrany członkiem Zarządu Głównego PZK.

Chciało by się powiedzieć, że historia kołem się toczy. Gdy w 1976 roku podjąłem się (SP3CUG) zorganizowania Oddziału PZK w Lesznie miałem duże problemy i złą opinię wystawioną przez ZOW PZK w Poznaniu. Opinia ta dotarła do ZG, którego Sekretarzem i Dyrektorem Biura był nie kto inny jak Anatol SP5CM. Wprowadzony w błąd potraktował mnie po żołniersku. Gdy jednak dotarł do Warszawy protokół ze spotkania założycielskiego, otrzymałem od SP5CM list odwołujący przykre słowa z propozycją pilnego kontaktu. Kilka miesięcy później przy okazji jakiegoś spotkania w ZG PZK SP5CM podszedł do mnie podał rękę jeszcze raz przeprosił.

Tej sytuacji nigdy nie zapomnę bo ona już wtedy uzmysłowiła mi, początkującemu działaczowi PZK, z jak wielkim człowiekiem-krótkofalowcem mam do czynienia. Obecnie po czterdziestu latach mam wyjątkowa satysfakcję, z pisania życiorysu tak wielce zasłużonego człowieka naszego Związku. Mimo wielu problemów i dzięki pomocy ze strony organizacji Kolejowego Przysposobienia Wojskowego Anatolowi udało się uruchomić na początku stację klubową o znaku SP1ON.

Aktywność organizacyjna nie przeszkadzała mu być aktywnym na pasmach KF. W 1937 r. zdobył dyplom WAC, a tuż przed wybuchem wojny miał zaliczone 62 kraje (podmioty DXCC).  W dniu 29 czerwca 1940 r. został wywieziony wraz z rodzina na Syberię. W dniu 18 maja 1943 r. zgłosił się do formującej się I Dywizji im. Tadeusza Kościuszki.

Jego pierwszym zadaniem było szkolenie łącznościowców. Pod Lenino pełnił funkcję osobistego radiotelegrafisty generała Berlinga. W maju 1944 r. miał stopień sierżanta. Po dotarciu I Dywizji do Warszawy jako ochotnik został zrzucony wraz z radiostacją w Bory Tucholskie. Z tego rejonu przekazywał do sztabu 1 Armii Wojska Polskiego meldunki o aktualnych przegrupowaniach wojsk niemieckich na trasie przemarszu wojsk polskich w kierunku Bydgoszczy, a następnie w stronę Wału Pomorskiego. Od maja 1944 r. do lipca 1945 r. był oddelegowany do Armii Radzieckiej . Służbę wojskowa kończył w stopniu porucznika. Skierowany został do pracy w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego. W dniu 5.08.1945 r. został kierownikiem Sekcji 2 -III Wydziału.

Z dniem 01.01.1946 r. został zastępcą kierownika Wydziału Łączności w Departamencie II. Od 1.09.1946 r. był naczelnikiem Wydziału III Departamentu. W czerwcu 1950 r. został powołany na stanowisko naczelnika Wydziału III Departamentu Łączności. Natomiast od 01.02.1952 r. został dyrektorem Służby BO MBP.  W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Pełnił kolejno odpowiedzialne kierownicze funkcje w Departamentach Łączności Radiowej. Był szefem Zarządu Wydzielonej Łączności Radiowej MSW (01.05.1955 r. do 29.11.1956 r.) a następnie szefem Zarządu Łączności MSW. 

Szybki awans zawodowy w pionie łączności zawdzięczał min. dzięki wiedzy z zakresu łączności radiowej i organizacyjnej zdobytej z podczas aktywnej pracy w eterze jako ex. SP1CM oraz przedwojennej działalności społecznej w Polskim Związku Krótkofalowców. Duże doświadczenie nabył w czasie pełnienia służby wojskowej jako łącznościowiec. 

 Anatol brał udział w zakupach sprzętu łączności radiowej dla potrzeb resortu w krajach zachodnich. Podejmował też skuteczne działania zakupu, a następnie przekazywania sporej ilości sprzętu dla ZG PZK. Jedną z ważniejszych pozycji dla PZK było przekazanie nadajnika dużej mocy, który został zainstalowany w siedzibie ZG na ul. Nowy Zjazd 1.

Za pomocą tego nadajnika Mieczysław SP5RM oraz inni operatorzy z Warszawskiego Klubu Łączności prowadzili łączności pokomunikatowe.

Nie obyło się też bez problemów związanych z w/w zakupami. Anatol skazany został przez Sąd Wojskowy na rok więzienia i pozbawienie 50% świadczeń. W wyniku amnestii wyrok zmniejszony został do 6 miesięcy.

Został zwolniony ze służby. Podjął pracę w Państwowym Instytucie Hydro-Meteorologicznym. Niestety w dniu 04.04.1966r. musiał stawić się do zakładu karnego. Po odbyciu wyroku (co nastąpiło w dn. 04.10.1966r.) . Anatol poszukał nowej pracy i w dniu 01.11.1966 r. podjął pracę w Biurze Urządzeń Techniki Jądrowej w Warszawie na stanowisku starszego Inspektora, a później został kierownikiem Samodzielnej Sekcji Wynalazczości i Ochrony Patentowej.

W 1983 r. przeszedł na pełną emeryturę w stopniu pułkownika. Jego pozycja zawodowa bezsprzecznie ułatwiła mu działania umożliwiające reaktywowanie PZK. Gdyby nie tacy ludzie jak SP5CM, SP8CK SP7HX i inni, losy PZK, a może całego krótkofalarstwa polskiego wyglądałyby zupełnie inaczej. PZK wzorem innych organizacji w państwach KDL był by reaktywowany dopiero po 1989 r.

I właśnie m. in. z inicjatywy Anatola 13 października 1946 r. doszło do pierwszego zebrania organizacyjnego, 24 członków założycieli PZK z całej Polski, na którym omawiany był przedstawiony przez kol. Musiałowicza ex SP1YX statut PZK i wybrany pięcioosobowy komitet organizacyjny w składzie ex: SP2RC, SP1CM, SP1YX SP2BD i Jerzy Artur Rutkowski SP5AB, którego Wice przewodniczącym został kpt. Anatol Jegliński SP5CM.

W czasie II Walnego Zjazdu Delegatów dniu 1 lutego 1947r. SP5CM został sekretarzem ZG PZK. Na Walnym Zjeździe PZK w dniu 1.02.1948 roku Anatolowi powierzona została funkcja wiceprezesa PZK. W 28 lutego1949 r. nielegalnie pojawił się na pasmie i zaliczył QSO z KL7PJ.

Dzień 27 sierpnia 1949 r. był przełomowym wydarzeniem dla powojennego krótkofalarstwa polskiego. Ministerstwo Poczty i Telegrafów wydało dwie pierwsze po wojnie, licencje amatorskie. Obie wydane zostały amatorom warszawskim, którzy otrzymali znaki wywoławcze Anatol Jegliński SP1CM  i Jerzy Artur Rutkowski SP5AB (Czasami mylony z późniejszym prezesem PZK SP5JR). Następnie Anatol zmienił znak na SP5CM. Postępujący w początkach lat 50-tych pęd do centralizacji doprowadził do połączenia w dniu 22 lipca 1950 roku trzech organizacji, w tym PZK w Ligę Przyjaciół Żołnierza. Przynależność do LPŻ była wówczas jedyną szansą dla przedwojennych krótkofalowców na pojawienie się na pasmach.

Nasz bohater wspierany przez innych zaangażowanych krótkofalowców (nie mówił jak wielu innych - po co nam PZK) podejmowali działania mające na celu wyjście z LPŻ.

Korzystając z przemian „października 56” w dniu 11 stycznia 1957 r. Rada Naczelna Radioklubów LPŻ, której Anatol był przewodniczącym, a członkami m.in. byli też przedwojenni krótkofalowcy - podjęła niespodziewana dla kierownictwa LPŻ uchwałę o reaktywowaniu PZK. Powołany został Komitet Organizacyjny, na czele którego stanął SP5CM.

Dwa dni później zwołany został pierwszy raz po reaktywacji, a trzeci po wojnie Zjazd Założycielski członków. Zjazd zatwierdził listę członków prezydium ZG w składzie wybranym w dniu 11 stycznia 1957 r. z Anatolem SP5CM jako prezesem.

Kolejny Zjazd jaki miał miejsce 23 czerwca 1957 r. dokonał podsumowania dotychczasowych osiągnięć i wybrał nowy skład ZG PZK, na czele którego stanął Wacław Ponikowski SP5FD (ex SP1 FD). Anatol z uwagi na sprawy zawodowe, musiał chwilowo zrezygnować z pracy w ZG PZK. Nadal jednak czuwał nad rozwojem sytuacji w krótkofalarstwie polskim.

Nowy zarząd PZK nawiązał kontakty z IARU, a SP5CM został Wice przewodniczącym Komitetu Wykonawczego I Regionu IARU jako jedyny przedstawiciel bloku wschodniego. Anatol nieformalnie reprezentował interesy tych organizacji w I regionie IARU.

Na kolejnym Walnym Zjeździe PZK, który miał miejsce w dniu 19 stycznia 1958 r. SP5CM został wybrany Prezesem PZK. W dniu 15 stycznia 1959 r. SP5CM podpisał umowę o współpracy na polu krótkofalarskim z Główną Kwaterą ZHP. W dniu 15 marca 1959 r. na kolejnym zjeździe dokonana została zmiana w składzie ZG ale prezesem nadal pozostał SP5CM już wówczas w stopniu pułkownika.

Podczas tej kadencji doszło do bardzo ważnych unormowań prawnych. W dniu 23 kwietnia 1959 r. pod naciskiem władz państwowych, podpisane zostało porozumienie między prezesami ZG PZK i ZG LPŻ ustalające, że jedyną organizacją uprawnioną do koordynowania spraw krótkofalarskich w kraju oraz do reprezentowania na zewnątrz jest PZK. W ślad za tym ZG LPŻ wysłało pismo do ”Wszystkich Bratnich Organizacji Krajów Obozu Socjalistycznego”, w którym informuje, że ze wszystkimi sprawami dotyczącymi krótkofalarstwa powinni kontaktować się bezpośrednio z PZK. Po stanowczej interwencji LPŻ zwraca Centralne Biuro QSL.

Anatol funkcję prezesa pełnił do 26 czerwca 1960 r. kiedy to miał miejsce kolejny Nadzwyczajny Zjazd PZK. Po tym zjeździe Anatol nadal pozostał w składzie 9 osobowego prezydium. W 1974 roku został Dyrektorem Biura ZG PZK. W dniach 14-18 kwietnia 1975 r. w Warszawie, w Pałacu kultury i Nauki odbywał się jubileuszowy X Kongres IARU. Obsługę administracyjno-logistyczną prowadził zespół członków PZK pod kierownictwem Sekretarza Generalnego PZK Anatola Jeglińskiego SP5CM.

Trzeba dodać, że Kongres był pod stałym i ścisłym nadzorem służb bezpieczeństwa MSW. Był to Kongres IARU zwołany po raz pierwszy w krajach bloku socjalistycznego. W tym czasie Anatolem zainteresowała się Służba Bezpieczeństwa (Wydział VI Departamentu II MSW). Na podstawie dostępnej dokumentacji można stwierdzić, że Anatol nie wyrządził nikomu krzywdy.

SP5CM przyczynił się w zdecydowany sposób do zorganizowania  pierwszej polskiej wyprawy i pracy stacji YK0A. Hubert SP6RT stwierdził po latach, że wyprawa była wariackim pomysłem, który poparł ówczesny Sekretarz Generalny PZK

W kwietniu 1978 r. przewodniczył siedmiu-osobowej delegacji PZK na XI Kongres IARU, który odbył się w miejscowości Miscolc na Węgrzech.

W dniu 23 maja 1979 został członkiem klubu SP OTC. (Nr 20 )