CYRYL ZALEWSKI SP1BC(1907-1988)
- Szczegóły
- Kategoria: Sylwetki
- Opublikowano: piątek, 11, maj 2018 20:14
- Grzegorz Walichnowski
- Odsłony: 1020
Cyryl zalewski urodził się w dniu 16.07.1909 r. W Tucholi na Pomorzu. W 1915 r. rodzina państwa Zalewskich zamieszkała we wsi Gostyczyń w powiecie tucholskim, gdzie Cyryl przez cztery lata uczęszczał do niemieckiej szkoły powszechnej a w rodzinnym domu uczył się języka polskiego i historii. W latach 1919-22 uczęszczał do gimnazjum matematyczno-przyrodniczego w Grudziądzu i Bydgoszczy. Duże koszty utrzymania w ośrodkach miejskich były przyczyną powrotu Cyryla do domu we wsi Mała Kolonia, gdzie jego ojciec otrzymał 12 hektarowe gospodarstwo. Przez trzy lata pozostawał w domu. W 1925 r. rozpoczął naukę w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Tucholi.
W okresie nauki w Gimnazjum jak i w Seminarium wykazywał bardzo duże zainteresowanie radiotechniką. Ojciec finansował zakup literatury fachowej zarówno niemieckiej jak i mało dostępnej w języku polskim. Nauczyciele z Seminarium udostępnili Cyrylowi w Bursie pomieszczenie w którym mógł zajmować się budową odbiorników radiowych i innych urządzeń.
Po ukończeniu Seminarium w 1930 r. otrzymał pracę jako nauczyciel w w szkole powszechnej w miejscowości Kruszcze w powiecie chojnickim. Sporą część zarobionych pieniędzy przeznaczał na zakup literatury, podzespołów i przyrządów, które pozwalały mu na samokształcenie w dziedzinie elektrotechniki . W szkole tej pracował do 1934 r. tj. do czasu redukcji etatów. W dniu 5.08.1934 r. zawarł związek małżeński z Janiną nauczycielką ze szkoły podstawowej w Kłodawie powiat Chojnice., która wywodziła się z Jarosławia. Po urodzeniu pierwszego syna Juranda Cyryl z rodziną przenieśli się do małej osady leśnej Widno, gdzie żona otrzymała pracę jako nauczycielka. W miejscowości tej nie było energii elektrycznej. Wraz z miejscowymi drwalami stawia wieżę siłowni wiatrowej i słupy pod linię elektryczną. Zamontował prądnicę prądu stałego o napięciu 24 V. Córka Marysia zamieszkała już w pokoju z oświetleniem elektrycznym. Prąd elektryczny był niezbędny do realizacji pasji życiowej Cyryla. Ponadto mógł zająć się zarobkowo naprawą radioodbiorników i innych urządzeń elektrycznych. Budował także nowe odbiorniki radiofoniczne.
W 1936 r. wstąpił do Polskiego Związku Krótkofalowców. Został Członkiem Morskiego Klubu Krótkofalowców w Gdyni i otrzymał znak PL 477.Rok później otrzymał mianowanie na stanowisko nauczyciela kierującego przy szkole I -stopnia w Skoszewie powiat Chojnice. Tam też zasłała Go II Wojna Światowa.
Pierwszą licencje otrzymał 1.04. 1938 r. ze znakiem SP1SE (nr upow. 251) Wtenczas mieszkał w miejscowości Widno. Z tego czasu zachowały się karty QSL za łączność ze stacja ON 4IE z 23.10.1938 r. i PA0DE z 22.01.1939 r. W latach 1940-43 pracował jako kierowca w Nadleśnictwie Laska pow: Chojnice.
Czwartego maja 1943 r. został aresztowany przez Gestapo i uwięziony w Gdańsku. Po kilku tygodniach przesłuchań jako politycznie podejrzewanego osadzony został w obozie koncentracyjnym w Stutthofie. Rodzina posiada listy jakie pisał z obozu do żony. Ze względu na dobrą znajomość języka niemieckiego Cyryl był lepiej traktowany niż inny współwięźniowie. Z jego usług korzystali Niemcy. Naprawiał im radioodbiorniki i z tego tytułu mógł przebywać w różnych częściach obozu. Cyryl pomógł naprawić radiostację, w posiadaniu której byli jeńcy rosyjscy. Po jakimś czasie Niemcy wykryli radiostację.
Podczas ewakuacji obozu na przełomie stycznia i lutego 1945 r. panowały wysokie mrozy. Więźniowie a w tym Cyryl pędzeni byli w tzw. „Marszu Śmierci” do podobozu w Lęborku. W pierwszych dniach marca 1945 r. w godzinach nocnych wykorzystał nietrzeźwość strażników i uciekł. Po dwóch dniach dotarł do domu.
Już 17 stycznia 1945 r. zgłosił gotowość do pracy w szkolnictwie. Kolejno pracował w szkołach w miejscowości Rolbik i Brzeżno Szlacheckie.
W wakacje 1946 r. władze oświatowe poleciły mu zorganizowanie polskiej szkoły na ziemiach wyzwolonych. Trafił do Biesowic pow. Miastko. Była to szkoła dwuklasowa z mieszkaniami dla dwóch nauczycieli. Od 1.09.1946 r. podjął pracę w tej szkole. W 1948 r. zorganizował miejscowych robotników rolnych w gromadzkim kole Społecznego Komitetu Radiofonizacji Kraju.
Zbudował wzmacniacz do radiowęzła o mocy 60 W. Miał tez do dyspozycji odbiornik radiowy „AGA” oraz urządzenie do automatycznego załączania radiowęzła.
W dniu 5.09.1948 r. uruchomił radiowęzeł dla 35 abonentów indywidualnych oraz świetlicy wiejskiej, przedszkola, szkoły podstawowej. Eksploatacja i utrzymanie należało tez do Cyryla.
Licencje powojenną ze znakiem SP1SE otrzymał 24.11.1949 r. razem ze Zdzisławem SP3SJ , Janem SP1 KM oraz stacja oddziału PZK w Poznaniu SP5ZPZ.
Kolejne zezwolenie otrzymał 24.06.1952 r. już ze znakiem SP1BC. Na początku głównie pracował na 3,5 Mhz.
W 1950 r. zrezygnował z pracy nauczycielskiej i zatrudnił się w łączności. Budował kolejne radiowęzły a następnie zatrudniony został w Zakładzie Usług Radiotechnicznych w Słupsku. Przy ul. Wojska Polskiego. Po uruchomieniu w Słupsku nadajnika Polskiego Radia w 1959 r. został zatrudniony na stanowisku operatora. Pracował w Radiofonicznej Stacji Nadawczej w Słupsku, której kierownikiem był Romuald Szanel SP1AHK. W 1962 r. do obowiązków zespołu nadajnika PR doszły dodatkowe obowiązki obsługiwania pierwszego słupskiego przemiennika TV. W Słupskim Ośrodku Nadawczym Polskiego Radia TVP pracował do chwili przejścia nas emeryturę w 1978 r.
W uznaniu wielkich zasług dla oświaty w dniu 4.06.2016 r. Szkole Postawiaj w Biesowicach nadano imię Janiny i Cyryla Zalewskich”.
Był członkiem Wojewódzkiej Komisji Egzaminacyjnej PZK. Egzaminował min.: Marka SP1MK.
W 1979 r. wstąpił do SP OTC. Uczestniczył w wielu zawodach krótkofalarskich min.: W zawodach „Harcerska Fala 73” i zajął 21 m. „Maraton Warszawski 78”, „XXXIV” -lecie Manifestu PKWN , „Lasy Łochowa 84”.W kwietniu 1988 r SP OTC nadał Cyrylowi tytuł Nestora Polskiego Związku Krótkofalowców. Mieszkał pod adresem Ciecholub poczta Biesowice. Był człowiekiem bardzo popularnym i lubianym
Za aktywna prace zawodową otrzymał odznaczenia:
„Odznakę Tysiąclecia za działalność społeczną (1966), Medal Zwycięstwa i Wolności 39-45 (1972)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski ( 1974), Krzyż Komandorski z Gwiazdą ( 1977)
Medal 40-lecia PRL(1984)
Na wniosek ZG PZK otrzymał Brązowy medal dla obronności Kraju (1969) i Złotą odznakę „Zasłużony Pracownik Łączności” (1970). Za działalność na rzecz krótkofalarstwa polskiego ZG PZK nadał mu Honorowa Odznakę PZK (nr 144)
W dniu 26.12.1988 r. przewieziony został karetką pogotowia do szpitala w Słupsku i po reanimacji zmarł. Pochowany jest na cmentarzu w Biesowicach
TNX: Janowi – synowi SP1BC, SP3CSD.
opr. SP3CUG, SP8TK, SQ2NIA